Zelfzorg en onze eigen mentale gezondheid als moeder van een autonoom kind is iets wat we snel over het hoofd zien. En kijken we dan alleen naar ons mentaal welzijn in onze rol als moeder? Om nog meer te geven, langer vol te houden, het beter te doen? Is dit onze identiteit geworden of mogen we kijken naar ons welzijn als mens, als vrouw, als individu? Onze neurodiverse kinderen hebben ons nodig als gelijke, naast elkaar. Altijd in verbinding. En vaak 24 uur per dag. Waar blijft de tijd en zorg voor onszelf?
Ik zit te denken wat ik hierin toe kan voegen aan het vele materiaal wat er al is. Zelfzorg is een veelbesproken onderwerp. Hoe staat dit in relatie tot PDA?
Nodig zijn
Als moeder wil je het beste voor je kind. Als je dan ziet dat je kind zich anders ontwikkeld en er problemen ontstaan, ga je op zoek naar hulp, naar antwoorden. Je wil je kind geven wat het nodig heeft, haar goed opvoeden en dat loopt anders dan je je had voorgesteld. Ik ben niet de enige of de eerste moeder van een PDA’er die in eerste instantie de diagnose te horen krijgt dat haar kind onveilig gehecht is. Dat kwam heel hard aan. En het was volkomen onterecht en foutief. Mijn dochter heeft mij nodig, niet omdat ik dat vind, maar omdat zij dat vind. En dat is van invloed op de mogelijkheden en onmogelijkheden om zelf voor mijn eigen welzijn te zorgen.
Kleine momenten
Kleine dingen kunnen wel. En het zijn ook die kleine dingen die het hem doen. Waardoor ik de dag overleef, soms er zelfs een heerlijke dag tussen zit en je meltdown na meltdown incasseren kan, het huishouden op de rit hebt, de honden uitgelaten, boodschappen gedaan, alle afspraken op tijd gehaald en dan even in de auto onderweg naar school of tijdens de afwas dat nummer op hebt staan waar je even alles in kwijt kan, diep adem haalt en weer door kan.
Dag voor dag, soms uur voor uur of van de ene minuut na de andere. Bewust genieten van die zonnestralen door de bomen, de hond die bij je komt zitten als hij voelt dat het je even teveel is, die paar stralen warm water in de douche, al had je zo graag een lang bad genomen. En soms is er dan dat moment dat je wel even lang in bad kunt zitten, bewust genietend van kleine momenten.
Er zijn
Dankbaar zijn is voor mij essentieel in mijn zelfzorg. En dat is soms best een uitdaging. Vooral als ik dan net een meltdown op heb kunnen vangen en dan uit mijn slof schiet als een van mijn andere kinderen staat te miepen, stampvoetend haar zin doordrijvend…. Het is zo makkelijk jezelf te verwijten dat je faalt als moeder. Want bij PDA doe je het nooit goed. En hoe combineer je dat gevoel met zelfzorg?
We doen het misschien in onze eigen ogen en soms die van ons kind nooit goed, maar we zijn er wel voor ze. En dat is het allerbelangrijkste. Meer kunnen we soms ook niet doen. Zij gaan hun eigen weg en het enige wat wij kunnen doen is ‘aan’ blijven in contact, er zijn.
Yoga en kussengevecht
Zelfzorg. Hoe doe je dat? Want mijn dochter wil dat ik er 24/7 voor haar ben, of ik nu aan de telefoon ben, op de wc zit, de was doe, een boek wil lezen, in de winkel aan de kassa sta; wat ze denkt en voelt moet meteen gezegd worden, daar moet ook een reactie op komen en die moet dan bevredigend zijn anders kan zo maar de vlam in de pan schieten. Zo had ik een momentje voor mezelf gecreëerd waar ik mezelf had voorgenomen aan Yin Yoga te beginnen om echt te ontspannen in lichaam en geest.
Ik had net lekker een muziekje opstaan en zij komt binnengestormd met een enorme tirade over iemand die iets gedaan had wat ze niet oké vond. En dan zat ik daar ook nog eens stom te doen, ik zag er niet uit en en en en … ik had me voorgenomen aan zelfzorg te doen en ging dus rustig verder met mijn poging tot de yoga posities, maar dat was natuurlijk onbegonnen werk.
Ik heb toen andere muziek opgezet en ben een soort kussengevecht met haar begonnen, niet gesproken, niet ingegaan op haar negatieve energie, maar die energie proberen te matchen op een positieve manier en er wat humor in te mixen. Dat was een beladen, maar ook mooi moment waar er steeds de balans gezocht moest worden waar het de verkeerde kant op kiepte en waar ik moest stoppen en het laten waar het was, buiten de gevarenzone. En dat lukte niet de hele tijd, maar er waren momenten bij waar ze schaterlachte en we echt samen plezier hadden. En dat ontspant ook.
“it takes a village to raise a child”
Bij PDA is het steeds zoeken naar wat kan en wat niet en dat verandert van minuut tot minuut, van uur tot uur en van dag tot dag. Om daarin voor jezelf een gezonde balans vast te houden waarin je aan de ene kant met je kind meegaat en aan de andere kant je eigen grenzen, kunnen en welzijn in het vizier houdt, is echt niet eenvoudig. Waarschijnlijk niet eens mogelijk. Ik neem wat ik kan. Kleine momentjes. En daar van genieten alsof het grote dingen zijn. Want voor onze PDA’ers is alles groot en heftig en intens. Dus misschien zijn die kleine momentjes ook wel groot.
Ik ben altijd geïnspireerd geweest door de bekende uitspraak van de Igbo cultuur uit Nigeria “it takes a village to raise a child”. Wij als moeders hebben anderen om ons heen nodig. Waar wij vaak de veilige haven zijn voor onze kinderen en het niet altijd eenvoudig is zich bij een andere volwassene ook veilig te voelen, is het voor ons als moeder echt van belang dat we er niet alleen in staan. Ja, de kinderen hebben een gemeenschap nodig om zich veilig en gezond te kunnen ontwikkelen, maar wij ook.
Oog in de storm
Wat mij ook echt geholpen heeft, is om in het hier-en-nu steeds opnieuw even stil te staan en waar te nemen. Wat voel ik. En dat er laten zijn. Accepteren wat is en wat niet is. Gewoon in het moment. Even terug naar jezelf. Wij zijn het oog in de storm, daar waar alles kalm en rustig is, waar ze steeds naar terug kunnen keren en ook voor onszelf is het belangrijk om niet meegezogen te worden in de orkaankracht van een moment.
Onze kinderen gedijen het beste in een omgeving die zich aan hun aanpast. Laten we daarin onszelf niet vergeten, want in deze wereld waar PDA onbekend en onbemind is, zijn wij degene op wie onze kinderen terugvallen. Wij hebben ook een omgeving nodig waarin we ons even terug kunnen trekken om onze accu op te laden. En dat ziet er voor iedere moeder anders uit. Neem de tijd om voor jezelf de balans op te maken. Wat heb jij vandaag nodig?